در سال 98 بود که اولین زمزهای افزایش قیمت خودروهای داخلی به گوش رسید، تاجایی که در بازار خودرو هیچ خودروی صفری را نمی توان زیر 100 میلیون تومان خریداری کرد.و هنوز قیمت خودروهای داخلی در حال افزایش است تاجایی که دراز شهریورتا مهر ماه 99 تقریبا قیمت همه ی خودرو ها رشدی 40 در صدی را تجربه کره است.در این مقاله به سراغ بررسی قیمت خودرو های داخلی و عوامل موثر برآن رفته ایم.
ساینا، شهریور 99: 125 میلیون مهر 99: 173 میلیون
پس از استقبال خریداران از تیبا سایپا که ذائقه مشتریان دستش آمده بود اقدام به تولید و فروش ساینا کرد. خودرویی که بر خلاف تفاوت‌های ظاهری تفاوت قیمت قابل‌توجهی با تیبا دارد. موتور 1.5 لیتری این خودرو دقیقا مثل تیبا تنها قادر به تولید 87 اسب بخار قدرت و 128 نیوتن متر گشتاور است. این در حالی است که تا همین یکی دو سال پیش با پرداخت مبلغ 173 میلیون می‌شد یک خودروی سرحال چینی با موتوری به مراتب قدرتمندتر خریداری کرد. از طرف دیگر در داخل این خودروی کوچک 1050 کیلویی خبری از امکانات رفاهی و ایمنی هیجان‌انگیزی نیست و تنها می‌توان دو کیسه هوا و تعدادی دکمه کنترلی را مشاهده کرد.
تیبا هاچ‌بک، شهریور 99: 122 میلیون مهر 99: 172 میلیون
از آنجایی که سایپا علاقه زیادی به تولید نمونه‌های هاچ‌بک دارد، در سال 92 تیبا را نیز به صورت هاچ‌بک تولید و روانه بازار کرد. نسخه هاچ‌بک تیبا نسبت به پراید هاچ‌بک دارای موتوری قوی‌تر، عملکرد ترمز گیری بهتر و ظاهر زیباتری است. شاید تفاوت قیمت 42 میلیونی قیمت این دو خودرو نیز به همین دلیل باشد. مشخصات فنی تیبا هاچ‌بک هیچ تفاوتی با مدل صندوقدار این خودرو ندارد و تفاوت 20 میلیونی آنها تنها به دلیل بالا بودن تقاضای مدل هاچ‌بک است. البته اگر کمی توجه کنید این تفاوت قیمت از 7 میلیون در شهریور 99 به 20 میلیون در مهر 99 رسیده و همین افزایش شکاف طبقاتی نشان از شناخت قیمت گذاران سایپا از شرایط بازار دارد.
تیبا صندوقدار؛ شهریور 99: 115 میلیون مهر 99: 152 میلیون
از زمانی که سایپا تصمیم به توقف تولید پراید گرفت، تلاش‌ها برای جایگزینی یک خودروی مناسب با حدود قیمتی پراید و ویژگی‌های کمی بهتر آغاز شد. نتیجه این تلاش‌ها تولید تیبا در چهار تیپ مختلف بود که تنها تفاوت‌های آنها در بودن یا نبودن ایربگ و برخی امکانات رفاهی دیگر بود. البته اگر بتوان رینگ آلومینیومی، کنترل از راه دور و شیشه بالابر برقی را امکانات رفاهی نامید! خودروی جدید از موتوری 1.5 لیتری با قدرت 87 اسب بخار و گشتاور 128 نیوتن متر استفاده می‌کند. همین موضوع باعث می‌شود که تیبای 1 تنی در مدت 13 ثانیه به سرعت 100 برسد. اما مصرف سوخت 6.9 لیتری را شاید بتوان تنها نقطه مثبت در این خودرو دانست.
دلیل و چرایی افزایش قیمت خودرو داخلی؟
متاسفانه ایران‌خودرو و سایپا از نبود رقابت در بازار در حال سوءاستفاده هستند و با در دست گرفتن افسار قیمت آن را به هر سمت و سویی که دوست دارند می‌کشانند. علاوه بر این افزایش قیمت ارز و خروج شرکت‌های خودروسازی خارجی در کنار محدودیت‌های اعمال‌شده بر واردات خودرو باعث شده است که مدیران این شرکت‌ها عرصه را بازتر ببینند و ضمن اعتراض به شرایط موجود به هر بهانه‌ای قیمت خودرو داخلی را چندین برابر کنند.
از دیگر دلایل افزایش بی‌منطق قیمت خودرو داخلی می‌توان به حمایت دولت از خودروسازان اشاره کرد. تا مدتی پیش شورای رقابت وظیفه قیمت‌گذاری و نظارت بر فروش خودروها را بر عهده داشت اما پس از اعتراض‌های بی‌وقفه خودروسازان نقش این نهاد کمرنگ‌تر شد و اکنون مدیران سایپا و ایران‌خودرو با حمایت‌های محکم نهادهای دولتی و قانون‌گذاری وظیفه تعیین قیمت را خود بر عهده گرفته‌اند. تا جایی که همین چند وقت پیش قانون افزایش 25 درصدی قیمت خودروهای داخلی در دوره‌های سه ماهه به طور رسمی تصویب شد.
البته در این میان نقش خریداران را نیز نباید نادیده گرفت. زمانی که به محض باز شدن سایت‌های فروش ایران‌خودرو و سایپا با شرایط تحویل عجیب و غریب در مدت کوتاهی ظرفیت ثبت‌نام پر می‌شود، خودروسازان به خود اجازه میدهند که فشار را بیشتر کرده و تا جایی که می‌توانند از قبل خودروهایی که با ارز دولتی تولید شده سود به دست بیاورند. شاید بخش زیادی از افراد ثبت‌نام کننده دلالان و محتکران خودرو باشند اما اگر بخواهیم آماری خوش‌بینانه بدهیم نزدیک به نیمی از این افراد مردم عادی هستند. مردمی که با فکر اینکه اگر الان نخریم یک ماه دیگر باید دو برابر خرید کنیم به سمت سایت‌های ثبت‌نام روانه می‌شوند و جاده یکه‌تازی را برای ایران‌خودرو و سایپا هموار می‌کنند.
دلیل اصلی افزایش غیر منطقی قمیت خودروهای داخلی نبود نهاد های نظارتی بر قیمت گذاری و حذف بازارهای رقابتی است. و حضور دلالان در بازارهای دست دوم و تفاوت قیمت خودرو از کارخانه تا بازار را نیزمی توان اضافه کرد.به همین دلیل مردم ترجیح میدهند از خود کارخانه خریداری کنند تا از بنگاه های معاملاتی، فراموش نکنیم که هرچند دولت و نهادهای نظارتی مقصر اصلی داستان بی‌پایان افزایش قیمت و کاهش کیفیت خودروهای داخلی هستند اما استقبال مردم برای خرید این خودروها باعث تشدید شدن افزایش قیمت خودروداخلی می شود.